Miras Kime Kalır? Tereke Nedir ve Nasıl Paylaşılır?
Hayatını kaybeden bir kişinin geride bıraktığı tüm mal varlığına tereke adı verilir. Bu mal varlığı, sadece taşınmazlardan ya da banka hesaplarından ibaret değildir; aynı zamanda kişinin alacaklarını ve borçlarını da kapsar. Yani tereke, vefat eden kişinin ardından kalan tüm ekonomik mirasıdır.
Bir kişi vefat ettiğinde, onun geride bıraktığı mal varlığı — yani tereke — yasal mirasçılarına geçer. Yani ölüm anından itibaren mirasçılar, bu mallar üzerinde hak sahibi olurlar. Ancak bu hakların gerçek hayatta kullanılabilmesi için bazı resmi işlemlerin yapılması gerekir.
Vasiyet yoksa miras nasıl paylaşılır?
Eşe ve çocuklara miras oranları nedir?
Bir yakınınızı kaybettiğinizde, geride herhangi bir vasiyetname yoksa, “Bu mallar şimdi kime kaldı?” sorusu akla gelir. İşte bu noktada devreye yasal mirasçılık girer. Kanun, kimin ne kadar miras alacağını önceden belirlemiştir.
Peki nasıl paylaşılıyor?
Örneğin, kişi evliyse ve çocukları varsa:
• Eş mirasın dörtte birini alır.
• Geri kalan dörtte üçlük kısım, çocuklar arasında eşit olarak bölünür.
Ama eş hayatta değilse, tüm miras çocuklara eşit şekilde geçer.
Miras paylaşımı yalnızca yasal kurallarla sınırlı değildir. Ayrıca “atanmış mirasçı” kavramı da vardır. Bu, kişinin hayattayken yazdığı vasiyetname ile malvarlığını belirlediği kişilere bırakması demektir. Yani miras bırakan, mal varlığını sadece yasal mirasçılara değil, istediği başka kişi veya kurumlara da devredebilir. Ancak bu durumda, saklı pay sahibi mirasçıların haklarının korunması zorunludur.
Atanmış mirasçının hakları nelerdir?
Şarta bağlı miras nedir?
Mirasçı atama işlemi, miras sözleşmesi veya vasiyetname yoluyla yapılabilir. Miras bırakan, istediği kadar kişiyi mirasçı olarak belirleyebilir. Miras bırakan birden fazla mirasçı atayabilir. Yani miras bırakan, mal varlığını sadece yasal mirasçılara değil, istediği başka kişi veya kurumlara da devredebilir. Ancak bu durumda, saklı pay sahibi mirasçıların haklarının korunması zorunludur.
Ayrıca, mirasçı ataması şarta bağlı olarak da gerçekleştirilebilir.
“Bu kişi ancak şu şartı yerine getirirse mirasçı olur” diye bir hüküm koyar. Örneğin, vasiyetnamede “Ahmet, üniversite diplomasını alırsa mirasçı olur” gibi bir ifade olabilir. Bu durumda Ahmet, diplomasını alınca miras hakkını kazanır; şart gerçekleşmezse mirasçı olmaz. Bu tür atamalara şarta bağlı mirasçı atama denir.
Tüm Malvarlığı Vasiyetle Dağıtılabilir mi? Saklı Pay Nedir? Kimlere Verilir?
Saklı pay, bir kişinin vefat ettiğinde geride bıraktığı mallardan çocukları, annesi-babası veya eşi gibi en yakın aile bireylerinin belli bir oranı mutlaka alması anlamına gelir. Yani miras bırakan kişi, “Ben tüm malımı bir başkasına bırakmak istiyorum” dese bile, kanun bu en yakınlarının haklarını korur. Onlara “saklı pay” denilen bir zorunlu miras hakkı tanınır.
Eğer bu kişiler mirastan hiç pay almazsa, mahkemeye başvurup tenkis davası açarak yasal haklarını geri isteyebilirler.
